Đến nay, nhiều vị nghĩ rằng chúng ta có thể đi đến các lớp học miễn phí hoặc tham gia các khoá thiền tu tập, trong nước và ngoài nước, ngắn hạn hoặc dài hạn, cũng như với nhiều đối tượng muốn xả bỏ tất cả của cải đời sống thế tục để xuất gia. Đặc biệt, họ chọn lựa đi đến các trường pháp học hoặc trung tâm thiền quốc tế tại Myanmar, Thái Lan, hay Sri Lanka.
Với đối tượng sắp xuất gia, phần đa sẽ nghĩ rằng ta nên xả bỏ tất cả gia đình, tài sản, hay của cải để vào chùa nương nhờ mọi mặt. Còn với đối tượng muốn tu học ngoại quốc thì nghĩ ta chỉ cần lo liệu chi phí vé bay, thủ tục visa,… còn lại đến trường thiền họ sẽ lo tất, ít nhất sẽ được miễn phí hai nhu cầu tối thiểu là vật thực và trú xứ. Như vậy, ta vừa được tiếng đi nước ngoài, được tu học thiền, và ăn ở miễn phí. Những đối tượng như vậy sẽ rơi vào các trường hợp sau:
Bốn loại hành giả
1. Hành giả “lờn” tâm
Với những vị có tư tưởng miễn phí dù cũng thiết tha cầu pháp, nhưng thời nay mấy ai đủ trí để biết trân trọng và tri ân sự hỗ trợ và cúng dường của đàn na tín thí. Theo kinh nghiệm quan sát, trải nghiệm cá nhân, cũng như dựa vào parami cộng nghiệp của người VN chúng ta, thời gian đầu các vị sẽ rất chăm chỉ. Nhưng sau đó thì ngược lại vì họ thấy sự thọ nhận quá dễ dàng, nên tâm sẽ dẫn đến dễ duôi và không còn hứng thú tu học như thuở ban sơ. Tương tự trường hợp nhiều vị tham gia các lớp tiếng Anh miễn phí, nhưng chỉ nhiệt tâm thời gian đầu. Sau đó, do tâm quý vị biết rằng không cần phải đóng học phí, nên sẽ không có cảm giác tiếc nuối số tiền đã chi trả mà dốc sức nỗ lực. Như vậy, tâm phàm phu của chúng ta rất nguy hiểm, nó có thể dẫn dắt mình đi bất cứ đâu.
2. Hành giả ưa làm thiện pháp
Với các đối tượng sau khi đến trường học hoặc trường thiền, ban đầu, cũng nhiệt tâm tinh cần, nhưng sau một thời gian do chưa đủ parami nên chưa thấy tiến triển trong pháp học hay tu tập thì chuyển sang việc làm thiện pháp như phục vụ tại nhà bếp hoặc tham gia hướng dẫn, hỗ trợ các nhóm Việt Nam sang tu học hay cúng dường đặt bát thiền viện. Như vậy, rõ ràng chúng ta phải làm gì đó để mang lại lợi ích cho chính nơi chúng ta đang cư trú. Bởi lẽ một khi đã xác nhận thọ dụng thí chủ cúng dường tại một trú xứ bất kỳ thì ít nhất họ cần thấy lợi ích từ quý vị. Vì những vị thí chủ họ làm lụng vất vả để dâng cúng với tâm hoan hỷ và chắc chắn có nguyện vọng được thấy quý vị phát triển về mặt nào đó. Chưa kể đa số thí chủ tại Myanmar và một số nước quốc giáo Theravada, họ hiểu pháp sâu sắc từ bé nên người người nhà nhà cúng dường với tâm đại thiện hợp trí, nên chúng ta thọ nhận với những đối tượng cúng dường như vậy thì phải ĐÁNH ĐỔI PHƯỚC BÁU của mình nhiều hơn những vị cúng dường ly trí.
3. Hành giả tinh cần
Hạng này nhắm đến những vị đang tha thiết tìm một môi trường phù hợp để học và hành pháp dưới sự dẫn dắt của các vị Minh sư. Tuy nhiên, nhờ khả năng tài chính hạn hẹp nên họ biết cách vun bồi tâm trân trọng và biết ơn mỗi ngày để không ngừng nỗ lực tu học và chia phước chư Thiên gia hộ được an toàn và luôn tinh cần trong quá trình tu học. Như vậy, tài chính sẽ được đánh đổi bằng chính sự nỗ lực của bản thân thì chúng ta mới được “phước hộ trì người có phước.”
Đa số đối tượng thuộc loại hành giả này rơi vào cư sĩ và tu sĩ trẻ mới bước vào đạo. Nếu các vị mới tu mà LUÔN GIỮ ĐƯỢC NHIỆT TÂM sẽ hiếm khi bị bỏ rơi trên đường đạo, trừ khi bất thiện nghiệp quá khứ trổ quá mạnh vào kiếp này thì phải đối diện và chấp nhận nỗ lực tinh cần hơn nữa để vượt qua chướng ngại. Hoặc một số đối tượng có thâm niên nhưng thất bại trong công việc, gia đình, hoặc gặp quá nhiều nghịch cảnh và biến cố trong cuộc sống nên giác ngộ và xác định đến chùa nương thân.
4. Hành giả thực thụ
Với đối tượng vừa nỗ lực tinh cần tu tập, vừa nhận thức rõ tầm quan trọng của dāna parami nhờ có giáo lý căn bản (tức vun bồi năng lực Bố thí parami đầu tiên trong mười parami) khi đến tu tập tại bất kỳ trú xứ nào, các vị ấy sẽ quân bình được việc bố thí cúng dường và tập trung tu học. Vì đức Phật đã dạy chúng ta bố thí cúng dường là điều đầu tiên và đơn giản nhất cho bất kỳ đối tượng nào trên con đường cầu đạo. Không phải ngẫu nhiên, đây cũng được xem là quy tắc đối nhân xử thế tại thế gian mà chỉ ai có kinh nghiệm sống mới thấu suốt. Môi trường tu tập của chúng ta đang tiến dần đến thời không còn nhiều người biết đến chánh pháp, nên khi đến một trú xứ nào đó, quý vị sẽ có dịp trải nghiệm trực tiếp nhờ kinh nghiệm thực tế tại thế gian. Khi có sự hiểu biết và cân bằng đạo – đời, tâm quý vị sẽ hạn chế bị chi phối bởi tài chính hay sự thiếu thốn thì mới ngồi yên hành thiền có kết quả tích cực.
Đối tượng này có thể là những vị đã nắm chắc giáo lý căn bản, có sự hộ trì nhất định từ thí chủ nhờ đức hạnh tu tập, và thật sự muốn tìm đến một môi trường xứng đáng và phù hợp với sự hiểu biết của mình. Hoặc nhóm đối tượng này đa số thuộc những vị có tuổi, đã trải nghiệm thực tế đời sống thế gian khá nhiều nên tiết kiệm dành dụm một khoản tài chính để xác định đến chùa nương thân. Bên cạnh đó, họ có sự chuẩn bị kỹ lưỡng để có khả năng tự trang trải các khoản chi phí cần thiết ngoài những chi phí tối thiểu do trú xứ đó cũng cấp, mà không mất nhiều thời gian để liên hệ sự hỗ trợ từ người khác. Hoặc có những vị trẻ tuổi thuộc đối tượng này nhờ kết quả của bố thí parami từ tiền kiếp trổ nên thời nay được sinh ra trong gia đình có điều kiện và biết đạo từ sớm để có đầy đủ phước báu và thuận duyên trên con đường tu tập. Nhóm đối tượng cuối cùng này hiện không nhiều.
Như vậy, với sự trải nghiệm và góc nhìn thiển cận cá nhân, người viết xin mạo muội chia sẻ sự quan sát và hiểu biết với lòng tha thiết mong quý vị hãy suy ngẫm và xem xét mình sẽ thuộc những hạng nào để có sự chuẩn bị và hành trang thấu đáo trước khi xác định bước chân trên con đường giải thoát.
Với nền tảng học online miễn phí và môi trường học tập tích cực - thân thiện, kính mời quý vị tham gia học ngoại ngữ cùng chúng con qua hình thức học nhóm - VICASA LIFELONG LEARNING.
Sayalay Vijjāñāṇī (Tue Minh)
